10:51 μ.μ.

Ομιλίες άνευ... λόγου!

Posted by Εφημερίδα Κρουά - Κρουά |





Επειδή πολύς ο λόγος, γι αυτά τα περίφημα ντιμπέι, και επειδή ο καθένας λέει το μακρύ του και το κοντό του, μιά αξιόπιστη άποψη είναι αυτή του Γιάννη Ανδριανάτου καθηγητή Ρητορικής-Διαλεκτικής, διευθυντή Ρητορικού Κύκλου για το ντιμπέι όλων των αρχηγών τη προηγούμενη εβδομάδα 

Aναδημοσίευση ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
 
Σίγουρα θα αναρωτήθηκε και ο πιο καλοπροαίρετος πολίτης: Πώς θα τηρήσουν οι πολιτικοί αρχηγοί αυτά που υπόσχονται, αφού δεν μπορούν να τηρήσουν τους όρους της διαδικασίας της πολιτικής τους συζήτησης που οι ίδιοι επέλεξαν;
Ομως ο υποψιασμένος πολίτης βασανίζεται από μια βαθύτερη υπόνοια: ότι δεν φταίει η διαδικασία, η τυπολατρία, ο περιορισμένος χρόνος για την εμφανή αδυναμία να αρθρώσουν πρωτότυπο, συναρπαστικό, δομημένο πολιτικό λόγο. Και γι’ αυτό επέλεξαν αυτή την απρόσωπη διαδικασία. Ενας αληθινός διάλογος, μια διαλεκτική συζήτηση θα φανέρωνε ότι δεν γνωρίζουν τους κανόνες του Λόγου και δεν έχουν κατ’ ουσίαν κάτι καλύτερο να πουν.
Το βάθος τους είναι η εικόνα τους! Γι’ αυτό και το ντιμπέιτ δεν προβλέπεται να επιδράσει στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος γιατί δεν υπήρχαν νικητές, κάποιος που να ξεχώρισε για τον ευφυή, συγκροτημένο, σαφή, αλλά και απολαυστικό λόγο του. Δεν υπήρξαν νικητές, αλλά μόνο ηττημένοι (σε διαφορετική βαθμίδα).
Οσο οι πολιτικοί (και οι δημοσιογράφοι) δεν εκπαιδεύονται στην πραγματική τέχνη της Ρητορικής-Διαλεκτικής, δεν μαθαίνουν να ρωτούν και να απαντούν αληθινά, ο λόγος τους θα είναι επικοινωνιακός, δηλαδή ρηχός και παραπειστικός, απευθυνόμενος στα ρηχά ένστικτα του κοινού (εν είδει διαφημιστικού σποτ) και φυσικά οι πράξεις τους, ως ακόλουθες του λόγου τους, θα είναι συγκεχυμένες, άβουλες, αδόμητες και χωρίς την εμψύχωση μιας βαθύτερης πεποίθησης-οράματος στην πολιτική τους.
Ας δούμε μια συνοπτική Ρητορική-Διαλεκτική ανάλυση του κάθε πολιτικού αρχηγού.
1. Αλ. Τσίπρας. Γενική παρουσία: Μάλλον αμήχανος, εκνευρισμένος, «κλειστός», χωρίς μια έστω ροϊκή ευφράδεια που έχει δείξει σε άλλες συνεντεύξεις, μεγάλες προτάσεις, γενικόλογες, χωρίς κάποια δυνατή φράση-κλειδί που να αγγίξει το κοινό. Απολογητικός, προσπαθώντας να πείσει πόσο καλό είναι αυτό... που και ο ίδιος δεν ήθελε να συμβεί! Αμυντικός στις διαμάχες, απέφυγε τις έντονες προστριβές ή να απαντήσει στις προκλήσεις Μεϊμαράκη. Νευρικός όμως όταν προσπάθησε να γίνει επιθετικός, δείχνοντας περισσότερο ενόχληση παρά αποφασιστικότητα.
Γλώσσα σώματος: Ενταση στο πρόσωπο και στο μέτωπο. Στιγμές έμοιαζε σαν να υποφέρει. Δεν χαμογελούσε, που επικοινωνιακά παλαιότερα ήταν από τα σημαντικότερα όπλα του. Τα ανοιχτά και εύπλαστα χέρια του, η καλύτερη πλευρά της εικόνας του.
Λεξιλόγιο. Λέξεις όπως «καταφέραμε» για τη συμφωνία, «ο αγώνας συνεχίζεται», «μάχη», «άνισος αγώνας» υποδηλώνουν τη δυσκολία του Μνημονίου που υπέγραψε, μια δραματικότητα στην αποδοχή του αναπόφευκτου, αλλά και την αμηχανία να βρεθούν νέες φράσεις ελπίδας και προοπτικής που να μπορούν να ενθουσιάσουν.
Τελικό πόρισμα. Ο ενθουσιασμός, που άλλοτε ήταν το όπλο του, απουσίαζε. Εμφανίστηκε στο ντιμπέιτ σαν από υποχρέωση, απέφυγε να εμπλακεί σε όλες τις κακοτοπιές, αλλά δεν κέρδισε με την παρουσία του νέους ψηφοφόρους.
2. Ευάγγ. Μεϊμαράκης. Γενική παρουσία. Αρχικά κάπως σφιγμένος, στην πορεία «λύθηκε» και παρουσίασε το γνωστό λαϊκότροπο ύφος του, σαν να κουβεντιάζει στο καφενείο κάποιου χωριού. Με χωρατά, αλλά και ειρωνικός πολλές φορές, δεν δίνει ένα αρχέτυπο βελτίωσης για τον πολίτη, αλλά κατεβαίνει ο ίδιος στις «ευκολίες» και στις αυτάρεσκες δηλώσεις του πιο αδούλευτου πολίτη. Εκανε μόνο κριτική στην απελθούσα κυβέρνηση, χωρίς να προτείνει τίποτα που θα κάνει ο ίδιος αν ψηφιστεί. Στα θετικά του, η συντομία, φράσεις-συνθήματα που επιδρούν συναισθηματικά, το χιούμορ.
Γλώσσα σώματος. Το βλέμμα όχι πάντα σταθερό, κοίταζε πάνω, σαν να προσπαθεί επιτόπου να «πλάσει» κάποια φράση. Κάποιες φορές άγαρμπος, φωνακλάς, και άλλοτε προσποιητά μειλίχιος, υπομειδιώντας μόνος του.
Λεξιλόγιο. Λέξεις-κλειδιά: «επενδύσεις», «πόσο στοίχισαν τα μαθήματα του πρωθυπουργού», «γι’ αυτό ζητάμε την ψήφο σας», «μη χάσουμε κανένα νησάκι».
Τελικό πόρισμα. Δεν έχασε, αλλά ούτε κέρδισε με την παρουσία του. Σαν να μην μπορεί να υπερβεί τον εαυτό του. Είχε απώλειες στο τέλος με την αντιπαράθεση για τα υποβρύχια. Εδειξε εκνευρισμό και χάσιμο ελέγχου, παραβιάζοντας τους κανόνες, σαν θιγμένος «μάγκας» που κάνει φασαρία για να μη νομίσει το κοινό ότι φοβάται τις κατηγορίες.
3. Π. Λαφαζάνης. Γενική παρουσία. Λίγος, χωρίς ηγετική στόφα, δεν μπορεί να ενθουσιάσει, να αγγίξει ως καταγγελτικός λόγος την καρδιά του κοινού. Προβάλλει ένα είδος έντιμης συμπάθειας και αφελούς οραματισμού, χωρίς τη δυνατότητα να καθοδηγήσει και να ξεσηκώσει. Ειλικρινής για το εθνικό νόμισμα που μπορεί να γίνει εύκολα (!), αλλά ακριβώς το ότι σε πείθει ότι το εννοεί τον κάνει μη σοβαρό!
Γλώσσα σώματος. Μάλλον υποτονική και σαν φωνή και σαν βλέμμα, μόνη ένταση οι κάθετες κινήσεις με τα χέρια του, σαν να προσπαθεί να κατεβάσει και να υλοποιήσει το ανέφικτο.
Λεξιλόγιο. Χρησιμοποίησε πάνω από δέκα φορές τη λέξη Μνημόνιο.
Τελικό πόρισμα. Δεν μπόρεσε να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία ο λόγος του να γίνει πιο διεισδυτικός, να δώσει μια πειστική άλλη λύση. Αναγκαστικά έτσι ήρθε σε διεκδίκηση όχι με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά με τον Κουτσούμπα του ΚΚΕ, παλεύοντας για τον αυθεντικότερο αρχέγονο κομμουνισμό.
4. Στ. Θεοδωράκης. Γενική παρουσία. Ευέλικτος επικοινωνιακά, λόγω και δημοσιογραφικής εμπειρίας, με λογοπαίγνια και διδακτικό ύφος, αλλά χωρίς να έχει να προτείνει τίποτα πραγματικά πρωτότυπο. Αδύναμη η φράση του τέλους «πρώτη φορά στα σοβαρά» σαν φτηνή διαφημιστική εξυπνάδα. Αντιμετωπίζει την πολιτική σαν προϊόν που με κατάλληλο τρόπο μπορεί να «πουληθεί». Καταφέρθηκε σχεδόν ισότιμα εναντίον ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. καθώς έχει διαρροές προς τα δεξιά.
Γλώσσα σώματος. Πίσω από μια πρόσχαρη άνεση, διακρίναμε εντάσεις στο μέτωπο, ρυτιδώσεις που θυμίζουν ηθοποιό και κλειστά μπροστά χέρια μεταξύ τους, σαν άμυνα.
Λεξιλόγιο. «Νέα μυαλά» αλλά και «πατριωτική απόφαση», ώστε άνευ κόπου να συνδεθεί η πρωτοτυπία με την παράδοση.
Τελικό πόρισμα. Μέτρια παρουσία, που αναλώνεται σε επικοινωνιακά τρικ. Σίγουρα δεν προσέλκυσε ψηφοφόρους, καθώς η μόνιμη επωδός του είναι «ψηφίστε με για να είμαι η γέφυρα ανάμεσα στους άλλους δύο, που δεν μπορούν να τα βρουν μόνοι τους». Θυμίζει περισσότερο γραφείο συνοικεσίων παρά πολιτικό.
5. Δ. Κουτσούμπας. Γενική παρουσία. Μονολιθικός, προβλέψιμος, στερεότυπος. Ομως ταυτόχρονα σαφής, καθαρός, ειλικρινής, δεν σε αφήνει να καταλάβεις κάτι άλλο από αυτό που εννοεί.
Γλώσσα σώματος. Περιορισμένη, στερεότυπη. Κερδίζει όταν χαμογελά και επιχειρεί ένα έμμεσο χιούμορ.
Λεξιλόγιο. «Τους δοκιμάσατε, τώρα μην ξανακάνετε το ίδιο λάθος». Ενώ η φράση βρίσκει πολλούς σύμφωνους, η εναλλακτική πρότασή του όμως μοιάζει ανέφικτη ή πολύ μακρινή.
Τελικό πόρισμα. Δεν υπερέβη τις αγκυλώσεις του κόμματος, όμως σίγουρα επικράτησε στη μάχη κομμουνιστικής καθαρότητας με τον Λαφαζάνη. Εδειξε με απλό και άμεσο τρόπο πως αν είναι να επιλέξεις αντισυστημικά, καλύτερα το «αυθεντικό».
6. Π. Καμμένος. Γενική παρουσία. Μάλλον άνετος, χαμογελαστός. Απολογητικός σε σχέση με το Μνημόνιο, αλλά με μεγαλύτερη αμεσότητα από την αντίστοιχη παραδοχή του Τσίπρα. Προσπάθησε να είναι «ανθρώπινος», αλλά προδίδεται ότι το κάνει σαν τεχνική.
Γλώσσα σώματος. Κρατούσε σχεδόν μόνιμα στυλό στο ένα χέρι, ίσως για να διοχετεύσει τον εκνευρισμό. Απέφυγε να φωνάξει όπως συνηθίζει άλλες φορές και σίγουρα ήταν καλύτερα έτσι.
Λεξιλόγιο. «Ζίμενς», «Λαγκάρντ», «υποβρύχια», είπε όλες τις «κακές» λέξεις, σπέρνοντας εκνευρισμό.
Τελικό πόρισμα. Σίγουρα ένας μέτριος ηγέτης, χωρίς υψηλές δυνατότητες, στηριγμένος πιο πολύ στα λάθη των άλλων παρά σε αυτά που προτείνει, περισσότερο συναισθηματικός παρά λογικός, λειτουργεί στην εποχή της μνημονιακής ερήμωσης σαν μίνι μάρκετ που δεν βρίσκεις ό,τι θέλεις, αλλά έχεις τη σιγουριά ότι δεν θα «ξεμείνεις» κιόλας.

Το διαθλασμένο μας είδωλο
7. Φ. Γεννηματά. Γενική παρουσία. Αμήχανη στην αρχή, πολύ αδύναμη στην ερώτηση για τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ, έβγαλε ενόχληση και εκνευρισμό. Στην πορεία «πήρε εμπρός», αλλά όχι ακριβώς η ίδια αλλά ένα είδος «ποιήματος» που είχε μάθει, κοιτώντας όχι τον δημοσιογράφο, όπως οι άλλοι αρχηγοί, αλλά το κενό, σαν ηθοποιός που προσπαθεί να θυμηθεί ό,τι αποστήθισε, μίλησε μ’ έναν ξύλινο λόγο που μάλλον αγγίζει πλέον ελάχιστους.
Γλώσσα σώματος. Αστάθεια στα μάτια που ανοιγοκλείνουν συνέχεια, δείγμα τρακ αλλά και της προσπάθειας να θυμηθεί τι πρέπει να πει.
Λεξιλόγιο. «Εμπειρία-γνώση». Θυμίζει τους γονείς που επαναπροσεγγίζουν τα παιδιά τους μετά από χρόνια και αφού εκείνα δεν θέλουν πλέον να τους δουν, τους λένε: Εντάξει, έκανα λάθη, τώρα όμως έχω την εμπειρία και τη γνώση να γίνω καλός γονιός.
Τελικό πόρισμα. Χωρίς πρωτοτυπία, με έτοιμες φράσεις, σαν να βγάζει διάγγελμα, όχι να επικοινωνεί με τους άλλους, θύμιζε ΠΑΣΟΚ κι αυτό δεν είναι καλό για το κόμμα της!

Δυο λόγια και για τους δημοσιογράφους-συνεργούς.

Ο κ. Χαρίτος, με τρακ στην αρχή, προσπάθησε να κρατήσει ίσες αποστάσεις και μάλλον τελικά δυσαρεστήθηκε με όλους.
Ο Αντώνης Σρόιτερ ήταν μάλλον ο καλύτερος, με εξίσου δύσκολες, αλλά όχι προσβλητικές ερωτήσεις σε όλους.
Οι κυρίες Τρέμη, Ζαχαρέα και Κοσιώνη, με διαφορά ταχύτητας στις ερωτήσεις τους. Αλλοτε η ερώτησε λειτουργούσε τελείως σαν «πάσα» στον αρχηγό για να τον υποστηρίξει και όχι να τον δυσκολέψει και άλλοτε οι ερωτήσεις ήταν αιχμηρές στα όρια του προκλητικού.
Ο κ. Γιομπαζολιάς, με τις εκτός χρόνου, γραφικές ενίοτε παρατηρήσεις του, μας υπενθύμισε ότι δεν είμαστε σε μουσείο κέρινων ομοιωμάτων, αλλά σε ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή.




0 comments :

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης ( Atom )