10:29 π.μ.

ΕΔΩ ΦΛΩΡΙΝΑ! Τα έθιμα του 12ημέρου στο νομό Φλώρινας!

Posted by Εφημερίδα Κρουά - Κρουά |




Παραδοσικές συνταγές…  για  καλό και για κακό!                                                                                                                          
«Η συνταγή μας» έχει πάντα επιτυχία!



Τα περισσότερα δρώμενα στο Ν. Φλώρινας τη περίοδο του 12 ημέρου, είναι παρόμοια με αυτά της υπόλοιπης Ελλάδας. Κάποια υπάρχουν μόνο στον χώρο μας, και είναι χαρακτηριστικά της μακραίωνης ιστορίας μας,Δεν αλλοιώθηκαν και δεν χάθηκαν, παρότι πέρασαν από δω πολλοί κατακτητές.                                                               
Παραδόσεις, προλήψεις, δεισιδαιμονίες των αρχαίων προγόνων μας, ίδια όπως και τότε, φανερώνουν τη συνέχεια της ‘ύπαρξης του γένους των Ελλήνων.                                                                                                                                 
 Στην ελληνική λαϊκή παράδοση, η φωτιά έχει αποτρεπτική και καθαρτική δύναμη καθώς καταδιώκει τα δαιμόνια και τις αρρώστιες και αποτρέπει κάθε κακό.                                                                                                                                
Οι μεταμφιέσεις , είναι κατάλοιπο των Διονυσιακών εθίμων. Ο Διόνυσος θεός της γονιμότητας, της ευθυμίας και της αφθονίας, γιορτάζεται ως Ελευθερεύς, γι αυτό και 
επιτρέπεται η αθυροστομία.

ΑΝΑΒΟΥΜΕ ΦΩΤΙΕΣ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ!                                                                                                                           
Φωτιά άναβαν και οι Αρχαίοι στις 21 Δεκεμβρίου που είναι η μικρότερη μέρα για να φύγουν οι μικρές μέρες. Ήθελαν ο Θεός  του ήλιου Απόλλωνας να φέγγει περισσότερο χρόνο και η φωτιά βοηθούσε σ αυτό.
3 Δεκεμβρίου  "ΤΣΙΡΙ -  ΤΣΙΡΙ ΒΑΡΒΑΡΑ " στο Αμύνταιο                                                                                                     
Το "Τσίρι - Τσίρι Βαρβάρα"  έχει Ρωμαϊκές καταβολές. Η Χριστιανική εκδοχή θέλει το έθιμο προς τιμή της Αγίας Βαρβάρας, που σώθηκε όταν αποπειράθηκαν να την κάψουν.

23 Δεκεμβρίου ΦΩΤΙΕΣ στη Φλώρινα  & στον Άγιο Παντελεήμονα                                                                                     
Στη  πόλη της Φλώρινας ανάβουνε σε γειτονιές περίπου 50 φωτιές!  Άλλες  γειτονιές, ανταγωνίζονται μεταξύ τους  για τη πιο ψηλή φωτιά ,  (Πλατεία Ηρώων) άλλες για τη πιο παρείστικη  (Βαρόσι)  και άλλες για τη πιο καλλιτεχνική  φωτιά ( Οδός Ονείρων)!  Ένα έθιμο που αναπαριστά τη φωτιά που άναψαν οι βοσκοί την παραμονή της γέννησης του Χριστού και κατ άλλους για να τρομάξει το κακό και να φύγει από τη ζωή μας, ή κατάλοιπο Διονυσιακών εθίμων.
Στον Άγιο Παντελεήμονα, ο αρχηγός της κάθε φωτιάς, μοιράζει τις ΤΑΠΟΥΖΕΣ, τα ξύλινα στειλιάρια  για να τα βαφτίστε στο νερό της λίμνης και να τα σταυρώστε στις φλόγες και στη συνέχεια να ευλογήστε τα σπίτια του χωριού.                                                                                 
Σας περιμένουν οι νοικοκυρές να δώστε ευλογία και ευχές. Με τη σειρά τους, σας προσφέρουν την ΚΟΥΛΑΤΣΑ, το γλυκό κουλούρι που θα το περάστε σαν βραχιόλι στη ΤΑΠΟΥΖΑ.
ΓΛΕΝΤΙ ΚΑΙ ΧΟΡΟΣ ΜΕ ΗΧΟΥΣ ΑΠΟ ΧΑΛΚΙΝΑ, ΤΟΠΙΚΟΙ ΜΕΖΕΔΕΣ, ΦΑΣΟΛΙΑ, ΚΕΜΠΑΠΙΑ, ΑΦΘΟΝΟ ΚΡΑΣΙ, ΠΙΠΕΡΙΕΣ ΤΟΥΡΣΙ, ΖΕΣΤΟΣ ΤΡΑΧΑΝΑΣ, ΚΟΡΕΣ (ζυμαρικά) ΚΑΙ ΤΣΙΡΟΝΙΑ

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ
Τη παραμονή της Πρωτοχρονιάς, έφηβοι ή παιδιά, σηκώνουν με σκαμνί τη γριά του σπιτιού  3 φορές στον αέρα και φωνάζουν ΣΟΥΡΒΑ μπάμπω, και του χρόνου. Το έθιμο είναι κατάλοιπο της γυναικοκρατίας.
Το μεσημέρι της Πρωτοχρονιάς, το πρώτο κομμάτι της βασιλόπιτας είναι για το «σπίτι». Είναι προσφορά στο «στοιχειό» του σπιτιού, στο «καλό φίδι», τον καλό δαίμονα και προστάτη του σπιτιού, που οι Αρχαίοι ονόμαζαν «ο κωφός όφις».  

Η ΑΡΚΟΥΔΑ                                                                                                                                                                   
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, όλοι μικροί και μεγάλοι ακόμα και αβάπτιστα, πλένονται με τρεχούμενο  νερό, διότι την ημέρα αυτή γέννησε η αρκούδα και πλύθηκε με κρύο νερό. Έτσι τα νερά που τρέχουν κουβαλούν τη δύναμή της. Σε πολλά χωριά, (Άλωνα, Τρίβουνο, Πολυπόταμος) κάνουν τηγανίτες για να καλοπιάσουν την αρκούδα να μη κάνει ζημιές σε κτήματα και γεννήματα. Στο Πισοδέρι, το πρώτο κομμάτι της πίτας προσφέρεται στην αρκούδα και το πηγαίνουν στον Βράχο της Αρκούδας. Η αρκούδα είναι το ιερό ζώο της Θεάς Άρτεμης, προστατεύει τις γέννες και λέγεται Άρτεμις Λοχία.

ΤΑ ΜΠΑΜΠΑΡΙΑ                                                                                                                                                                               
Το έθιμο γιορτάζεται το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς και το γλέντι κρατάει ως το πρωί, στα χωριά του κάμπου της Φλώρινας, Παπαγιάννη, Λόφοι και Σιταριά. O λαός μας πιστεύει και ιδιαίτερα οι γεωργοί ότι το έθιμο τα Μπαμπάρια έχει σχέση με τη γονιμότητα της γης, την καλλιέργεια και καρποφορία των αγρών. Με το θόρυβο των κουδουνιών ξυπνούν τη γη και ότι αυτά έχουν μαγικές ιδιότητες ώστε να διώχνουν το κακό. Γι αυτό είναι επιθυμία κάθε οικογένειας να φιλοξενήσει στην αυλή τα Μπαμπάρια για να χορέψουν, να τούς δώσει καλούδια (τσίπουρο ή κρασί, ένα κρεμμύδι, ένα λουκάνικο, χοιρινό κρέας και λίγο ψωμί) να τούς ευχηθεί χρόνια πολλά, καλή χρονιά και πλούσια σοδειά. Κεντρικός ήρωας του δρώμενου είναι η γυναίκα-νύφη, σύμβολο γονιμότητας, και η αρπαγή της από τους «κακούς».  Η εμπροσθοφυλακή και  οπισθοφυλακή της νύφης λέγονται «ουτάτσοι» και πρέπει να τη παραδώσουν ανέγγιχτη στον γαμπρό.  Στο δρώμενο παρουσιάζονται  ο παππούς, η γιαγιά, ο παπάς με το θυμιατό του, ο γιατρός με τα εργαλεία του και ο κουρελής που συνέχεια πειράζει τη νύφη (Καμπούρης). Κάνουν ένα χορό σε κάθε σπίτι, με τον ίδιο χαρακτηριστικό σκοπό την «μπαμπάρτσκα» πιασμένοι από τον ώμο χορεύουν σε αργό ρυθμό την γκάιντα.

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΞΙΝΟ ΝΕΡΟ                                                                                                                                
Οι άνδρες του χωριού, με  παραδοσιακές φουστανέλες και καλυμμένο το πρόσωπο τους  περιφέρονται στα στενά του χωριού, σε ανάμνηση των διωγμένων κατοίκων που είχαν διαφύγει στα βουνά και έβρισκαν ευκαιρία να κατέβουν στο χωριό μόνο σε κάποια κοινωνική εκδήλωση, όπως οι γάμοι. Για αυτό υπάρχει το έθιμο της νύφης.                                                        
Τη παραμονή, η νεολαία του χωριού γυρίζει από γειτονιά σε γειτονιά συνοδεία χάλκινων και αποχαιρετά τον παλιό χρόνο μαζί με τους κατοίκους του χωριού.                                                                                                                      
Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς, ντυμένοι με τις παραδοσιακές ενδυμασίες, οι νέοι του χωριού περιμένουν έξω από την εκκλησιά, εύχονται στους κατοίκους καλή χρονιά και αμέσως μετά πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης, εκεί όπου τους περιμένει όλη η οικογένεια με διάφορα τοπικά εδέσματα και το γλέντι στις γειτονιές, αρχίζει!!

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΚΑΜΗΛΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΥΦΗΣ ΣΤΟΝ ΑΕΤΟ

Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς, η καμήλα συμβολίζει τη καλοτυχία, τη μακροζωία, την υπομονή και την επιμονή και η νύφη τη γονιμότητα που επιθυμούν και εύχονται όλοι οι άνθρωποι.

«O ΓΑΜΟΣ»  ΣΤΟ ΠΕΔΙΝΟ

Ανήμερα Πρωτοχρονιάς, η αναπαράσταση του γάμου, ως σύμβολο γονιμότητας και δημιουργίας.

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

Τα Θεοφάνεια, σηκώνουν σε σκαμνί τα μικρά παιδιά 3 φορές στον αέρα  και φωνάζουν ΣΤΟΛΒΗ Μπάμπω και του χρόνου!  Πρόκειται για τον συμβολισμό του νέου χρόνου!

Επίσης παίρνουμε από τις εκκλησίες όλες τις εικόνες, τις βαπτίζουμε στα Αγιασμένα νερά και τις επιστρέφουμε μετά από 40 ημέρες, προσφέροντας χρήματα στις εκκλησίες. Κάτι ανάλογο συνέβαινε και στην αρχαιότητα με τη γιορτή ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ που γινόταν στο Άργος Πελοποννήσου. Έπλεναν το ξόανο της Θεάς Αθηνάς και με την «επιφάνεια» δηλ. εμφάνιση της θεάς άφηναν να πετάξουν λευκά περιστέρια, που σήμερα συμβολίζουν το Άγιο Πνεύμα.


ΜΠΑΜΠΙΝΤΕΝ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ

Από τη γιορτή των Φώτων έως τις 8 Ιανουαρίου διαρκεί στον Άγιο Παντελεήμονα η «Μπάμπιντεν», η γιορτή της Μπάμπως. Οι μασκαρεμένοι βγαίνουν στο δρόμο φορώντας τα κουδούνια των ζώων τους. Με τον χορό και τα παιχνίδια τους ξορκίζουν τις δεισιδαιμονίες και τα κακά πνεύματα και απευθύνουν την ευχή μιας καλής σοδειάς για το χωριό.

  


Το πολιτιστικό μας κάλεσμα, είναι ένα αναβάπτισμα στα νάματα της παράδοσης για όλους!

Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ !  

Ο πολιτισμός και η παράδοση είναι μια φιλοσοφία, ένας τρόπος ζωής και δραστηριότητας, με αδιάλειπτη πολιτιστική και καλλιτεχνική  προσφορά στη τοπική κοινωνία.                                                   

1 comments :

Ανώνυμος είπε...

ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΡΥΟ ΠΙΑΤΟ
Ο ΛΑΟΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑ ΤΟΝ ΠΡΟΔΟΤΗ ΣΑΜΑΡΑ

27 Δεκεμβρίου 2014 στις 11:22 μ.μ.  

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης ( Atom )