Πριν από περίπου 35 χρόνια 2 πρώην κατάδικοι εισέβαλαν σε μια τράπεζα της Στοκχόλμης και για 6 μέρες κράτησαν όμηρους τρείς άνδρες και μια γυναίκα. Το περίεργο σε αυτή την υπόθεση δεν είναι φυσικά η ληστεία της τράπεζας. Το περίεργο είναι πως οι όμηροι στις μετέπειτα καταθέσεις τους δήλωσαν πως για κάποιο ανεξήγητο λόγο ένιωθαν συμπάθεια, έλξη, ακόμα και ταύτιση προς τους δράστες . Αξιοσημείωτο είναι, ακόμη, το ότι τους προέτρεψαν να αντισταθούν στη σύλληψη και μάλιστα ενίσχυσαν και οικονομικά τον δικαστικό τους αγώνα για αποφυλάκιση. Ακόμα πιο παράξενο δε είναι το γεγονός πως φοβούνταν αυτούς που ήθελαν να τους σώσουν. «Σύμφωνα με τους ψυχολόγους ο δεσμός αυτός με τους κακοποιούς ήταν ένα μέσο που ανέπτυξαν οι όμηροι προκειμένου να αντέξουν τη βία.» Ουσιαστικά αποτελεί ένα παιδικό μηχανισμό άμυνας ο οποίος υποστηρίζει τη λογική του να είναι ο όμηρος απόλυτα συνεργάσιμος ώστε να γίνει συμπαθής στον απαγωγέα του, ακόμα και να ταυτίζεται μαζί του.
Σε συνέχεια ο όμηρος οικειοποιείται πλήρως την αιχμαλωσία του, πιστεύει πως κάθε προσπάθεια διάσωσής του μπορεί να του χαλάσει το σχέδιο και έτσι στρέφεται εναντίον των διασωστών του.
Η μακροχρόνια αυτή αιχμαλωσία μπορεί να επέλθει και σε άλλα επίπεδα, κυρίως πνευματικά. «Ιδιαίτερα σε πολιτικές ή ιδεολογικές καταστάσεις, η μακροχρόνια αιχμαλωσία επιτρέπει στον αιχμάλωτο να εξοικειωθεί με τις απόψεις του εγκληματία και την ιστορία των αδικημάτων του κατά της αρχής»
Ας παραλληλίσουμε, λοιπόν, το γνωστό «σύνδρομο της Στοκχόλμης» με τη δικιά μας ζωή. Πόσες είναι οι φορές που ανεξήγητοι λόγοι μας κάνουν να προσκολλάμε στα λάθος άτομα; Κάτι μας τραβάει. Ίσως αυτή η αίσθηση του κινδύνου, ίσως αυτή η μυθοποίηση του «κακού παιδιού», ο συμπληρωματικός μας εαυτός μας κάνει να χαλαρώνουμε τον αμυντικό μας μηχανισμό και να υποκύπτουμε. Βρισκόμαστε λοιπόν αιχμάλωτοι ουσιαστικά από επιλογή μας. Ίσως αυτό συμβαίνει επειδή δυσκολευόμαστε να πάρουμε την απόφαση της φυγής, ίσως πάλι επειδή η ψυχολογία μας γίνεται ιδιαίτερα εύθραυστη στη θέα κάποιον ατόμων.
Μέχρι πριν κάποια χρόνια αυτό το άρθρο ίσως τελείωνε εδώ. Όμως διαβάζοντας τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης τηλεφωνικής δημοσκόπησης σε σχέση με την πρόθεση ψήφου για τους βουλευτές στη Β’ περιφέρεια Αθήνας το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι το σύνδρομο της Στοκχόλμης . Το παράξενο φαινόμενο αυτό και την κοινή του πορεία με τους Έλληνες. Στη δημοσκόπηση αυτή για ακόμη μια φορά επαναλαμβάνονται τα ίδια και τα ίδια ονόματα (τα οποία δεν αναφέρω γιατί δεν είναι στόχος του άρθρου να στοχοποιήσει πρόσωπα). Είμαστε πολιτικοί «αιχμάλωτοι» -εδώ και χρόνια-μιας εξουσίας που μας έχει φτάσει στο απροχώρητο. Και όμως επιλέγουμε συνειδητά να παρατείνουμε την αιχμαλωσία αυτή. Συνεχίζουμε να ψηφίζουμε τα ίδια άτομα, να τα υποστηρίζουμε και να ταυτιζόμαστε με τη λογική τους, να συγχωρούμε τα λάθη τους και να ξεχνάμε. Πολλοί από εμάς ίσως είναι και φανατικοί υποστηρικτές κάποιων που κάνουν τους Έλληνες να ζουν στα όρια της εξαθλίωσης.
Γιατί είμαστε τόσο δεμένοι με αυτούς ; Υπό άλλες συνθήκες θα είχαμε απομακρυνθεί από αυτούς χρόνια τώρα. Όμως και εμείς, όπως και οι υπάλληλοι της τράπεζας το 1973 αρνούμαστε να αποκολληθούμε από αυτούς. Ίσως σιγά σιγά μπορέσουμε να γιατρευτούμε από αυτό το σύνδρομο, γιατί δεν εξηγείται αλλιώς αυτή η εμμονή σε πρόσωπα και καταστάσεις που μόνο σε αδιέξοδα μας έχουν φέρει.
Ας ελπίσουμε να απαλλαχτούμε ως λαός αλλά και προσωπικά ο καθένας μας από το σύνδρομο αυτό που μας κρατάει δέσμιους σε οποιοδήποτε επίπεδο
0 comments :
Δημοσίευση σχολίου